شایع ترین علت زمین خوردن سالمندان و راههای جلوگیری از آن
جلوگیری از زمین خوردن سالمندان و به عبارتی کنترل وضعیت بدنی و حفظ تعادل در هنگام راه رفتن که یک اقدام ضروری در اکثر فعالیتهای روزانه است و یک امر مهم در رابطه با سلامت افراد سالمند محسوب میشود. هرساله چیزی حدود یکسوم از افراد 65 سال و بالاتر دچار زمین خوردن یا سقوط میشوند و این تعداد در افراد 85 سال و بالاتر حتی به 46% هم میرسد.
50٪ از افرادی که زمین میخورند، این اتفاق بهطور مکرر برایشان رخ میدهد. این افتادنها میتواند بسیار خطرناک و گاهی کشنده باشد. شکستن استخوانهای لگن و برخورد سر و دستها به زمین و آسیبهای جدی از پیامدهای اینگونه زمین خوردنها در دوران سالمندی میباشد.
علت زمین خوردن سالمندان چیست؟
افزایش سن با از دست دادن تدریجی توده عضلانی فعال و درنتیجه کاهش سرعت متابولیسم (سوختوساز) و دمای بدن و کاهش سرعت انتقال عصبی و انقباض عضلانی همراه است. این تأثیرگذاریها توانایی افراد مسن را برای حفظ تعادل در وضعیت عمودی، بهویژه راه رفتن به خطر میاندازد، زیرا احتمال زمین خوردن را افزایش میدهد و همچنین منجر به کاهش فعالیت بدنی میشود.
کاهش تدریجی عملکرد عصبی عضلانی که در اثر تحلیل رفتن توده عضلانی همراه با کاهش در تعداد نورونهای حرکتی و اندازه تارهای عضلانی بوده سبب از دست رفتن قدرت عضلانی و کاهش عملکرد عصبی در افراد سالمند میشود که یکی از دلایل مهم و اصلی در زمین خوردن سالمندان است.
بررسیهای اخیر نشان داده است که میانگین کاهش توده عضلانی در طول عمر، 0.37 درصد در سال در زنان و 0.47 درصد در سال در مردان رخ میدهد؛ و بر اساس مطالعات بهدستآمده در افراد بالای 75 سال، هرساله به میزان 0.64-0.70٪ در زنان و 0.80-0.98٪ در مردان از میزان توده عضلانیشان کاسته میشود.
بااینحال، در دورههای عدم فعالیت فیزیکی، آتروفی(کاهش) ماهیچههای اسکلتی بهطور قابلتوجهی تسریع میشود. بهعنوانمثال در اطلاعات بهدستآمده از مطالعات ، بیتحرکی و استراحت در رختخواب، کاهش قابلتوجه 1 کیلوگرم توده عضلانی را در 10 روز نشان میدهد.
این کاهش قابلتوجه توده عضلانی اسکلتی با کاهش شدید قدرت همراه است که بین 0.3 تا 4.2 درصد در روز متغیر است. درنتیجه، دورههای متعدد آتروفی عدم استفاده طولانیمدت از عضله، تضعیف عملکرد عضلانی و عملکرد فیزیکی را تسریع میکند و بهاینترتیب، خطر ناتوانی جسمی را در زندگی افزایش میدهد.
دلیل مهم دیگر این است که دمای بدن افراد مسن در اندام تحتانی تا 1.33 درجه سانتیگراد کاهش مییابد. کاهش دمای بدن میتواند عملکرد حرکتی را عمیقاً تغییر دهد. به زبان ساده میتوان گفت عضلات قدرت حفظ تعادل و ثبات بدن را در هنگام راه رفتن یا ایستادن ندارند.
بااینوجود، افزایش ویسکوزیته (غلظت خون) و سفتی مفاصل و تاندون، درد مفاصل در هنگام حرکت، تورم، سفتی عضلانی و ضعف و همچنین آسیب روانی یا ترس از زمین خوردن، منجر به انزوای اجتماعی و کاهش فعالیت بدنی در افراد مسن میگردد.
در ادامه این مقاله راهکاری به شما پیشنهاد خواهیم کرد تا از زمین خوردن سالمندان و آسیب دیدگی آنها جلوگیری کنید.
آیا میتوان از زمین خوردن سالمندان جلوگیری کرد؟
همانطور که در بالا مطالعه کردید علت اصلی زمین خوردن سالمندان، تحلیل رفتن عضلات و عملکردهای عصبی بدن است. پس مؤثرترین روش استفاده از ورزش برای جلوگیری از زوال عضله اسکلتی، عصبی و شناختی مرتبط با افزایش سن است. علاوه بر این، ورزش میتواند با تأثیرگذاری بر عملکرد حرکتی بسیاری از بیماریها (مانند سار کوپنی، زوال عقل و بیماری آلزایمر) را به تأخیر بیندازد و یا از آن پیشگیری کند.
بنابراین با توسعه برنامهها و فعالیتهای بدنی کاربردی و تشویق افراد مسن به فعالیت بدنی بیشتر میتوان بهاندازه کافی درد مفاصل، عضلات و سفتی تاندونها را کاهش داد و درنتیجه تحرک کلی مفاصل را در حین حرکت بهبود بخشید و توجه به این امر برای سلامت کلی، عملکرد و استقلال افراد مسن بسیار حیاتی است.
بر اساس مطالعات بهعملآمده اشکال مختلف ورزش تأثیرات متفاوتی بر زمین خوردن داشتند. بر اساس این تحقیقات تمرینات کنترلی، تعادلی و عملکردی میزان زمین خوردن را تا 24% کاهش میدهد و در افرادی که یک یا چند زمین خوردن را تجربه کردهاند تا 13% کاهش داده است.
ترکیب چند نوع ورزش معمولاً تمرینات تعادلی و عملکردی به همراه تمرینات مقاومتی (تمرینات با وزنه) احتمالاً میزان زمین خوردن را تا 34 درصد کاهش میدهد و در افرادی که یک یا چندین بار زمین خوردن را تجربه کردهاند تا 22% کاهش داده است. تای چی ممکن است نرخ زمین خوردن را 19٪ کاهش دهد و در افرادی که یک یا چند زمین خوردن را تجربه کردهاند تا 20% کاهش داده است.
آیا روشهای دیگری نیز برای پیشگیری از زمین خوردن سالمندان وجود دارد؟
دانشمندان تحقیقات زیادی برای کاهش زمین خوردن افراد مسن انجام دادند. هنریکاس پائولوسکاس و همکارانش در سال 2020 تحقیقی در این زمینه انجام دادند. آنها بر روی افراد مسن زن و مرد با سنهای 64 تا 74 سال آزمایشهایی را به انجام رساندند و بهطور جالبی مشخص شد محرکهای گرمکننده خارج از بدن (مانند ماساژورهای گرمکننده زانو) که بتوانند دمایی بیش از 42 درجه سانتیگراد به سطح بدن برسانند.
گیرندههای حساس به دمای بالا در بدن (TRPV1) که در انتهای اعصاب پوستی قرار دارند را با حساس کردن برای افزایش برانگیختگی و هوشیاری تحت تأثیر قرار دهند. علاوه بر این نشان داده شد که گرمایش موضعی باعث افزایش جریان خون در پوست و همچنین حجم خون و اشباع شدن اکسیژن در تاندونها و عضلات میشود.
آنها در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که با گرم کردن موضعی پوست در ناحیه زانو و ساق پا به مدت حداقل 5 دقیقه با حرارت 44 درجه سانتیگراد میتوان تحریکپذیری اعصاب مچ پا را افزایش داد و باعث شد سیگنالهای عصبی با سرعت بیشتری به عضلات کف پا ارسال گردد و نیز تحریکپذیری رفلکس نخاعی و فوق نخاعی افراد مسن در طول گرمایش موضعی زانو افزایش یابد.
کلام آخر
شاید باکمی تفکر و نگاه به گذشته بتوان فهمید که چرا پدربزرگان و مادربزرگان ما و آنهایی که از کرسی استفاده میکردند بهندرت دچار زمین خوردن در دوران سالمندی خود میشدند. گرم نگهداشتن کل بدن بخصوص در هنگام خواب که دمای بدن کمی کاهش پیدا میکند میتواند با کمک به افزایش گردش خون به عملکرد بهتر تاندونها و اعصاب عضلانی و عضلات کمک شایانی بنماید.
سوالات متداول
علت زمین خوردن در افراد مسن چیست؟
از دست دادن توده عضلانی با افزایش سن، مشکلات تعادل و راه رفتن و افت بیش از حد فشار خون در هنگام بلند شدن، وقتی دراز کشیده یا نشسته باشند (که به آن افت فشار خون وضعیتی می گویند)، همگی از عوامل خطر برای زمین خوردن هستند.
بعد از زمین خوردن با سالمندان باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
-ارزیابی برای بیماری جدید
-اندازه گیری فشار خون و نبض هنگام نشستن و ایستادن
-آزمایشات خون
-بررسی داروها
-راه رفتن و تعادل
-سطح ویتامین D
-ارزیابی بیماری های قلبی یا عصبی
چگونه می توان از زمین خوردن سالمندان جلوگیری کرد؟
ورزش کردن و گرمتر نگهداشتن پاها موثرترین روش برای کاهش میزان افتادن در بزرگسالان 65 سال به بالا است.
علتهای رایج زمین خوردن سالمندان چیست؟
-عضلات ضعیف به خصوص در پاها.
-تعادل ضعیف که باعث بی ثباتی در پاهای شما می شود.
-سرگیجه یا سبکی سر
-غش یا از دست دادن هوشیاری.
-مشکلات پا، از جمله درد و بدشکلی.
-از دست دادن حافظه، سردرگمی یا مشکلات در تفکر یا حل مسئله.